Iraans Koerdistan

Hamadan heeft een aantal bezienswaardigheden, maar ik loop achter met de reisverslagen en sla over. Ik heb hier wifi dus ik gebruik de ochtend om een verslag af te maken en te plaatsen. In het hotel verblijft ook een jong Duits stel uit München. Hij bezoekt het land voor de tweede keer en ze verkennen deze keer vooral West-Iran. We praten wat over de aanstaande feestdagen en wat dit betekent voor het sociale leven in het land. Een man legt ons uit dat Ashura, de tiende en finale dag van de rouwperiode om Imam Hossein, nu zaterdag is en dat alles dicht is vrijdag en zaterdag. En ik doe mijn best om vrijdag in Tabriz aan te komen zodat ik zaterdag de Jetro kan verkopen! Ik bel mijn contactpersoon Mansour en laat weten dat vrijdag Tabriz gaat lukken. En de feestdagen dan? Mansour stelt me gerust. Hij zal de winkeleigenaar inseinen over mijn komst.

Als de Duitser even weg is zegt de man dat hij een groot bewonderaar is van Hitler. Ik trek mijn wenkbrauw op en zeg hem dat dat niet een gedachte is waar je je erg populair mee maakt in Europa. Dat kan zijn, maar hij was zo'n goede vriend met onze sjah. Als de Duitser terug is en ik het hem vertel reageert hij gelaten. Hij heeft dit al vaker aangehoord.

Als het ook gelukt is de foto's te uploaden kies ik de bestemming voor vandaag. Sanandaj is de hoofdstad van Iraans Koerdistan en ik had veel gelezen over de prettige sfeer en beroemde gastvrijheid. Naar Sanandaj is over de snelweg 160 km. Het alternatief over de bergen lijkt op de kaart niet veel langer. Moet in een middag te doen zijn. Eerste stuk is toch snelweg, maar bij Asad Abad kan ik er vanaf. Er komt een bui maar ik kan in een leegstaande werkplaats schuilen. Er hangen ook twee jongens rond. Ze hebben niet veel belangstelling voor mij, maar even later laat hij me stoer zien dat hij heroïne aan het roken is. Ik vond ze al zo rustig. Ik heb gelezen dat het land een groot verslavingsprobleem kent met meer dan een miljoen drugsverslaafden.

Met de regen is het ook gelijk afgekoeld, maar de mooie route door de bergen compenseert elk ongemak. Ik stop in een dorpje en vraag naar de weg. In de winkel wordt op de achterkant van een kalenderblad een indrukwekkende kaart getekend. De laatste 15 km onverhard. Nog een uur naar de hoofdweg? Nee, twee uur. Shit, het is al vier uur, dat ga ik niet redden voor donker. Gauw door! Tanken in het volgende dorp. Voor de route hoef ik alleen maar op de hoofdweg te blijven. Ondanks dat de tijd dringt maak ik onderweg toch nog een enkele foto. Eindelijk eindigt het asfalt. Het miezert wat. Naar links of naar recht? Ik wacht tot er iemand aankomt die het me kan vertellen. Naar links dus. De onverharde weg is goed uitgevlakt en makkelijk begaanbaar en ik stuif de berg af. Luid Joepie!!!! roepend rij ik in de schemer Kamyaran binnen. Naar Sanandaj is nog 70 km doorgaande weg met prachtige lange bochten langs een rivier.

Ik kom in de hoofdstraat aan waar ook de hotels staan. Het is een drukte van jewelste en het is vol met winkelende mensen. De stad oogt een stuk welvarender dan veel andere plaatsen. Een jonge meid spreekt me aan om me welkom te heten en een praatje te maken. Het valt ook gelijk op dat veel vrouwen op straat in felle kleuren gekleed zijn. Dat is wat anders dan al dat zwart. Het straatbeeld ziet er gelijk heel anders uit. Iemand onderweg zei dat de Koerden doordat ze een erkende minderheid zijn meer vrijheden hebben dan de mensen in de rest van Iran. Want die moeten zich aan de staatsdoctrine houden. Interessante tegenstrijdigheid.

Later in de avond, als alle winkels gesloten zijn, is de hoofdstraat afgezet door politie in kogelvrije vesten. In de hoofdstraat zijn optochten aan de gang. Een soort processie. Jonge mannen lopen in gelid en ranselen zichzelf met kettingen die aan een houten handvat zitten. Afwisselend slaan ze met de kettingen links en rechts over hun schouders. Sommigen doen het zo fanatiek dat donkere plekken op de hemden ontstaan. En dat onder begeleiding van de slagen van een dikke trom. Als een soort dodenmars. De sfeer heeft voor mij iets dreigends. Langs de kant staat het vol met mensen die ernaar kijken.

Ik heb nog twee dagen om naar Tabriz te komen. De afstand is het niet, dus ik kies voor het eerste stuk een mooie route door de bergen van Koerdistan. Ik ga naar het westen, richting Iraakse grens. Het boek beschrijft een aantal interessante dorpjes in deze omgeving. Eén ervan is Palangan. Bij een theestop vraag ik hoe ver dit dorp van de hoofdweg af is. 45 km onverharde weg. En terug. Zoveel tijd heb ik niet. Dan maar naar Howraman. Is ook 50 km van de hoofdweg, maar wel verhard. Vanaf Biyakara op de hoofdweg, gaat een smalle weg eerst door een kloof en over twee passen. Dezli ligt hemelsbreed geen handvol kilometer van Irak. Dan klim ik weer omhoog en als ik over de top heen ben kijk ik uit over een lange en diepe vallei waar het eerste dorpje Howraman is. Afgelegener dan afgelegen. Ik maak een uitgebreide stop. De zon is gaan schijnen en het is gelijk behaaglijk want minder hoog. Ook hier zijn de huizen boven elkaar aan de bergwand geplakt. Een bus met schoolmeisjes maakt ook een stop, voor lunch. Eten hebben ze bij zich en de kleden worden op de grond uitgespreid. Nee, dank u wel, ik kan echt niet blijven om te eten. Ik heb nog wel een eind te gaan voordat ik de bergen uitkom en voordat je het weet wordt het donker. Maar een uitgebreide fotoreportage, waarbij ik geloof ik met iedereen apart op de foto moet, ontkom ik niet aan. Gelukkig is het maar één bus vol.

Aan de andere kant van het dorp staan drie luxe terreinwagens geparkeerd. Een groep jonge mensen uit vooral Teheran, is onderweg om in de vallei de feestdagen door te brengen met trektochten. In hun gezelschap ook een jonge dame die in Parijs woont. Zij is vooral nieuwsgierig naar wat ik hier doe en hoe ik de reis ervaar. Dan denkt ze dat ik journalist ben. Als dat het ook niet is vraagt ze of ik levensmoe ben om alleen zo'n reis te maken! Ongelooflijk dat zij, als nota bene van oorsprong Iraanse, meegaat in het beeld wat in het Westen heerst over dit land.

Ik verlaat het dorp en ga terug naar de hoofdweg. In Marivan vul ik de tank en vraag naar de weg naar het volgende stadje, Saqqez. Ja, de weg is helemaal geasfalteerd en duurt drie uur. Moet net lukken voor het donker. Na een uur moet ik stoppen voor een bui. Gelukkig zag ik net daarvoor een bruggetje onder de weg. Mooie plek om te schuilen. Maar de bui wordt een wolkbreuk en waar ik sta begint een rivier te stromen. Die brug was er tenslotte niet voor niets. Dan zie ik hagelstenen naar beneden komen. Ik sta hier goed. Gelukkig is het onder de brug niet uitgevlakt en hou ik mijn schoenen droog. Als het droog is volg ik de prachtige route door de bergen en ben ik net voor donker de bergen ook weer uit en ga ik in Saqqez op zoek naar een slaapplaats.

De volgende dag ben ik al gauw uit het laatste stukje bergen en de weg wordt recht en vlak. Ook wordt het weer warmer. Ik heb wat tijd over om Tabriz te halen dus ik maak een kleine omweg naar Maraqeh. Daar zijn een paar eeuwenoude mausolea maar als ik ze heb gevonden heb ik de indruk dat het niet veel meer toevoegt. Misschien zit ik aan mijn taks voor culturele bezienswaardigheden. Na wat uitrusten te midden van manifestaties in het centrum ga ik verder.

De route vervolgt langs het Meer van Orumiyeh. Ik had gelezen dat het zouter is dan de Dode Zee. Ik verwacht niet dat ik het drijfvermogen kan uitproberen want het is te koud. Maar even kijken is altijd goed. Vanaf de weg zie ik een dorpje liggen aan de oever. Als ik het dorp weer uit ben volg ik wat karresporen op het meer af, maar door het tegenlicht van de zon en de spiegeling kan ik niet goed zien waar het meer begint. Dan realiseer ik me dat ik al over de bodem rij. Het boek vertelde dat het meer steeds kleiner wordt doordat de toevoer van water wordt afgevangen voor irrigatie. De bodem waar ik op rij wordt steeds natter en blubberiger. In de verte kan ik nog geen water herkennen. Ik zie alleen grote witte vogels, ver weg. Als de kleverige blubber 5 centimeter dik is besluit ik niet verder te gaan. Het heeft weinig zin, om met de eindstreep zo dichtbij, nog iets stoms uit te halen. Een uur later kom ik heelhuids en ongeschonden aan met de Jetro in Tabriz. De teller staat op 6000 km.