Esfahan en Yazd

Esfahan geldt als het hoogtepunt van iedere rondreis door Iran. De stad heeft dan ook alles mee. Een gigantisch centraal plein, pal er tegenaan een sfeervolle bazaar, prachtige moskeeën die bekend staan als technische hoogstandjes van hun tijd, een brede, meestal droogstaande rivierbedding met eeuwenoude bruggen als symbool van de stad, een paar parken en veel lanen met bomen en een roerige geschiedenis die minstens teruggaat naar het begin van onze jaartelling en die wordt gekenmerkt door veel veroveringen en veel verschillende heersers. Niet zo verwonderlijk dus dat het ook in deze tijd van het jaar hier wemelt van de (ook Westerse) toeristen. Verhoudingsgewijs dan, want je moet nu niet het beeld van Amsterdam of Barcelona hiervan krijgen.

Ik heb hier de hele dag doorheen gelopen om al dat moois te aanschouwen en vooral de architectuur van de moskeeën met kolossale koepels is zeer indrukwekkend. De afstanden lijken niet zo groot maar in de loop van de dag telt het behoorlijk op dus het was een groot plezier om het af te wisselen met de brommer. Zo krijg je een completer beeld van het centrum en het is prettig dat je niet hoeft af te vragen wat je met je helm moet doen want die ligt op de kamer. Net zo flexibel als ons gebruik van de stadsfiets dus, alleen je reistijden zijn aanmerkelijk korter.

De volgende ochtend wil ik nog even langs de andere brug, Pol-e Khaju. Deze ligt wat verder van het centrum en was gisteravond verlaten en nauwelijks verlicht. Het is vrijdag, de vrije dag en het is vol met rondslenterende mensen. Het valt op dat op verschillende plaatsen in groepjes mensen luisteren naar iemand die in hun midden zit en zingt.

Onder de brug zijn de arcaden koele plekken en ook daar is het vol met mensen die luisteren naar gezang, soms ook met begeleiding van een instrument. De muziek is heel gevoelig en sfeervol, maar ook droevig. Een vrouw zie ik zelfs huilen. Ik probeer een aantal mensen te vragen wat de betekenis is, maar niemand kent voldoende Engels om het me uit te leggen. Ze noemen alleen Imam Hossein. Ik denk, die zal wel dood zijn dan. Als ik terugloop naar de motorfiets komt er een vrouw naar me toe die ik ook had aangesproken onder de brug. Ze is omringd door een groep meisjes waarvan er nu één een klein beetje Engels spreekt. Ze legt uit dat ze zingen als uiting van rouw om Imam Hossein. Daarmee weet ik nog niks. Heeft het met die hoge generaal te maken die een paar dagen terug in Syrië was omgekomen? Ik heb onderweg ook overal aan lantaarnpalen zwarte vlaggetjes zien hangen. Ik kom er niet achter.

De dames hebben allemaal rugzakjes bij zich dus ik vraag ze of ze hier vandaan komen. Nee, uit Teheran. Zijn jullie hier dan als uitstapje op bezoek? Nee, we zijn een karateteam en we zijn hier voor een evenement. En de wat oudere dame die naar me toekwam is hun coach.

Ik verlaat de stad en maak na anderhalf uur een stop in Toudeshk, een woestijndorpje op de route naar Yazd. Meneer Jalali drijft daar een gastenverblijf wat als rustplaats is begonnen voor Westerse fietsers op doorreis, later ook veel door motorrijders bezocht. Hij biedt ze rust en een authentieke Iraanse huiselijke sfeer. Hij spreekt ook uitstekend Engels. Als ik er kom is er een Deens echtpaar, mijn leeftijd. Met mij komt een Belg aan die geen woord zegt en even later vertrekken twee Duitse meiden. De hamam in het dorp waar het boek over schrijft blijkt gesloten wegens een defect. Ik wilde nog een nacht in de woestijn doorbrengen en hield er rekening mee dat hier te doen, maar het is mij er iets te rustig en iets te geregisseerd, met de uitbater als animator. Misschien leuk voor anderen maar ik besluit, tot zichtbare teleurstelling van Jalali, na de gezamenlijke lunch toch niet te blijven en door te reizen naar Yazd.

Yazd is de grote mystieke woestijnstad die ook als verplichting geldt in de rondreizen. Het kent een oude binnenstad dat volledig met leem is afgewerkt. In deze vorm wordt het zorgvuldig behouden en de hele oude stad is zandsteenkleurig.

Het is al donker als ik aankom en me probeer te oriënteren. Het is overal druk op straat. Vooral bij de moskeeën is het een drukte van jewelste. Veel versiering, veel verlichting, zelfs muziek. Opeens zie ik in de verte op straat twee ruiters op iets zitten en sta er niet bij stil. Als ik dichterbij kom wordt mijn aandacht getrokken door afwijkende beweging van de poten. Shit, het zijn dromedarissen, en dat midden in de stad!

De grote toeristische hit in de oude binnenstad zijn de gerestaureerde traditionele huizen om een grote eigen binnenplaats. De bijgebouwen zijn zo groot dat complete reisgezelschappen hierin worden ondergebracht. De binnenplaatsen zijn als tuin ingericht met veel loungebanken. De sfeer is heel ontspannen. Ik vind een slaapplaats in Kohan Traditional Hotel.

In mijn zoektocht naar een slaapplaats kom ik bij een ander hotel waar een BMW en een KTM voor de deur in het steegje staan, met Duits kenteken. De GS is onderweg een keer goed op z'n bek gegaan, want de halve voorkant hangt met plakband aan elkaar. Daar kan mijn Guzzi toch beter tegen. De motoren zijn volgehangen met zijkoffers, verlengde achterkoffers, zijtassen en weet ik veel wat. Die moeten echt topzwaar zijn! En ik dacht dat ik al veel bij me had, zeker als ik nu zie hoe ik me red met slechts mijn kleine bagagerol.

De volgende ochtend zijn ze aan het opladen als ik voorbijkom op de Jetro. De KTM-er is wel even in voor een praatje. Ze komen uit het uiterste noorden van Duitsland en zijn slechts vier weken op reis. Het is niet meer ter sprake gekomen want ze moesten inpakken, maar ik neem aan dat ze ergens de motorfietsen naartoe hebben laten brengen en zijn opgestapt.

Ik ga de binnenstad verkennen en het meest kenmerkende zijn de honderden torens, badgirs genaamd, die overal op de huizen zijn gebouwd en die dienen als windvangers. Ik had ze ook al in Kashan gezien. Deze torens vangen elk zuchtje wind en brengen via ventilatieschachten verkoeling in de huizen en gebouwen. Een eeuwenoude uitvinding en een onontbeerlijke voorziening in de zomerse hitte. Toch wel bijzonder om te zien hoe schaarste leidt tot inventiviteit. Zo wemelt het in de stad ook van allerlei oude voorzieningen om drinkwater beschikbaar en vers te houden.

Het is deze tijd van het jaar op de dag nog behoorlijk warm in de stad, maar ik doe mijn best om nog zoveel mogelijk bezienswaardigheden te bezoeken. Ik merk ook sterk dat ik in deze steden, Esfahan en Yazd, vooral toerist ben met de andere toeristen, en niet meer de reiziger of bezoeker zoals in de andere delen van het land. 's Middags is het voor mij dan ook reden de stad te verlaten en alsnog een bestemming in de woestijn op te zoeken. Na wat rondvragen kies ik voor Bafgh, ruim 100 kilometer verderop. De doorgaande weg eindigt in de stad en volgens mijn informant zou je ook in de woestijn moeten kunnen overnachten. Als het meezit kom ik aan voor zonsondergang. Bij de binnenkomst in de stad zie ik een bord dat verwijst naar een toeristisch dorp. Dat zal het zijn. Het is inmiddels donker en na flink zoeken en verkeerd rijden kom ik na meer dan 20 km aan in Baqer Abad. Bij de moskee zijn wat mensen en ik vraag of ik hier ook ergens kan slapen. Nee, hier is niets. In Bafgh is een hotel, hotel Nikan. Goed hotel! Maar dit is toch een toeristisch dorp? En ik laat de foto van het bord zien. Nee, dat is alleen overdag en ze laten een gevouwen A4-tje zien met foto's van een paar lemen huizen en een toren, ondersteund met wat uitleg in het Engels helemaal vol met spelfouten. Maar wil je wat eten? Tja, misschien geen slecht idee. Ze brengen me naar een soort gaarkeuken naast de moskee waar grote pannen op een brander worden warm gehouden. Pannen van anderhalve meter doorsnede. Ik krijg een bord met aangeklede rijst, soort éénpansgerecht. Het smaakt heerlijk en als ik mijn best doe het netjes op te eten komt de kok met een pollepel formaat soepbord aan en met één schep is mijn bord weer vol! Het eten is bereid om in de moskee gezamenlijk te nuttigen met het hele dorp en blijkt te maken te hebben met alle feestelijkheden die ik onderweg bij alle moskeeën tegen kom.

Ondertussen vertel ik hoe ik hier ben terecht gekomen en bladeren we door alle foto's op de camera. Even later lijkt de man te vragen of ik hier wil blijven slapen en ik vind het prima. Ze spreken helemaal geen Engels en het is ook lastig elkaar te begrijpen. Hij gebaart me dat we kunnen gaan en ik stap met de helm in mijn hand op de motorfiets. We gaan echter het dorp uit en hij rijdt helemaal terug naar de stad! Bij een kruising wijst hij me naar links en zegt dat het hotel twee kilometer verderop ligt. Een misverstand, dus. Ik bedank hem voor het eten en de vriendelijkheid en ga naar het hotel. Dat blijkt een modern betonnen gedrocht te zijn met vijf sterren op de gevel. Nou, ik ben benieuwd. Dat is weer eens wat anders. Als ik naar de prijs informeer vertelt de receptioniste dat korting geven gebruikelijk is maar dat ze de manager moet vragen hoeveel ze kan geven. Het hotel wordt vooral bezocht door zakelijke bezoekers aan een grote mijn voor ijzererts die vlakbij is.

De dame manager kijkt me een beetje schalks aan en geeft me bijna 50% korting. Ik bied aan gelijk ook te betalen voordat ze van gedachten verandert. En zo eindig ik die avond, in plaats van in de woestijn, in het bad van mijn luxe kamer in het vijf sterren hotel.